Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi
Oktawa Narodzenia Pańskiego

1 stycznia  

Bogarodzica – gr. Θεοτόκος, Theotokos.

Pierwszy dzień Nowego Roku to ósmy dzień od Narodzenia Jezusa. Według prawa żydowskiego każdy chłopiec miał być tego dnia obrzezany. W oktawę Bożego Narodzenia, dziękując Bogu za przyjście na świat Chrystusa, Kościół obchodzi uroczystość ku czci Matki Bożej, przez którą spełniły się obietnice dane całej ludzkości, związane z tajemnicą Odkupienia. Tego dnia z wszystkich przymiotów Maryi czcimy szczególnie Jej Macierzyństwo. Dziękujemy Jej także za to, że swą macierzyńską opieką otacza cały Lud Boży.

1 stycznia to także Światowy Dzień Pokoju
Światowy Dzień Pokoju jest obchodzony od 1967 roku. Z tej okazji Papież kieruje specjalne orędzie zarówno do wiernych Kościoła katolickiego jak i do wszystkich ludzi dobrej woli. Orędzie dotyka aktualnych wyzwań dotyczących kwestii pokoju na świecie. Tematem tegorocznego Orędzia są słowa „Sztuczna inteligencja i pokój”.

Bogarodzica – święta, nabożeństwa i dogmaty maryjne

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi
Oktawa Narodzenia Pańskiego

1 stycznia  

Bogarodzica – gr. Θεοτόκος, Theotokos.

Pierwszy dzień Nowego Roku to ósmy dzień od Narodzenia Jezusa. Według prawa żydowskiego każdy chłopiec miał być tego dnia obrzezany. W oktawę Bożego Narodzenia, dziękując Bogu za przyjście na świat Chrystusa, Kościół obchodzi uroczystość ku czci Matki Bożej, przez którą spełniły się obietnice dane całej ludzkości, związane z tajemnicą Odkupienia. Tego dnia z wszystkich przymiotów Maryi czcimy szczególnie Jej Macierzyństwo. Dziękujemy Jej także za to, że swą macierzyńską opieką otacza cały Lud Boży.

1 stycznia to także Światowy Dzień Pokoju
Światowy Dzień Pokoju jest obchodzony od 1967 roku. Z tej okazji Papież kieruje specjalne orędzie zarówno do wiernych Kościoła katolickiego jak i do wszystkich ludzi dobrej woli. Orędzie dotyka aktualnych wyzwań dotyczących kwestii pokoju na świecie. Tematem tegorocznego Orędzia są słowa „Sztuczna inteligencja i pokój”.

Bogarodzica – święta, nabożeństwa i dogmaty maryjne

Msza św.

Modlitwy mszalne

Kolekta

Boże, Ty przez dziewicze macierzyństwo Najświętszej Maryi Panny obdarzyłeś ludzi łaską wiecznego zbawienia, † spraw, abyśmy doznawali orędownictwa Tej, przez którą otrzymaliśmy Twojego Syna, Dawcę życia wiecznego. Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków.

Modlitwa nad darami

Boże, Ty jesteś źródłem wszelkiego dobra i Ty je doprowadzasz do pełnego rozwoju, † w uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki dzięki Ci składamy za początek naszego zbawienia, * i prosimy, abyśmy z radością zebrali Jego owoce. Przez Chrystusa, Pana naszego.

1. prefacja o Najświętszej Maryi Pannie

[55] Boże macierzyństwo Maryi

Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, * abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, * Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże, * i abyśmy Ciebie wielbili, błogosławili i wysławiali * obchodząc wspomnienie (oddając cześć) Najświętszej Maryi, * zawsze Dziewicy.
Ona za sprawą Ducha Świętego * poczęła Jednorodzonego Syna Twojego, * i zachowując chwałę dziewictwa * wydała światu przedwieczną Światłość, * naszego Pana Jezusa Chrystusa.
Przez Niego Twój majestat uwielbiają zastępy Aniołów, * którzy zawsze się radują w Twojej obecności. * Prosimy, aby i nasze głosy przyłączyły się do nich, * razem z nimi wołając: Święty, Święty, Święty…

Modlitwa po Komunii

Boże, w uroczystość Najświętszej Maryi Panny, Rodzicielki Twojego Syna i Matki Kościoła, z radością przyjęliśmy Najświętszy Sakrament, † spraw, prosimy, * aby pomógł nam osiągnąć życie wieczne. Przez Chrystusa, Pana naszego.

Słowo

Czytania Liturgii słowa

I czytanie * Lb 6, 22-27

Błogosławieństwo Boże

Pan mówił do Mojżesza tymi słowami:
"Powiedz Aaronowi i jego synom: tak oto macie błogosławić Izraelitom.
Powiecie im:
Niech cię Pan błogosławi i strzeże.
Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą,
niech cię obdarzy swą łaską.
Niech zwróci ku tobie oblicze swoje
i niech cię obdarzy pokojem.
Tak będą wzywać imienia mojego nad Izraelitami, a Ja im będę błogosławił".

Psalm responsoryjny * Ps 67 (66) 2-3. 5 i 8

Bóg miłosierny niech nam błogosławi

Niech Bóg się zmiłuje nad nami i nam błogosławi; *
niech nam ukaże pogodne oblicze.
Aby na ziemi znano Jego drogę, *
Jego zbawienie wśród wszystkich narodów.

Niech się narody cieszą i weselą, †
bo rządzisz ludami sprawiedliwie *
i kierujesz narodami na ziemi.
Niech nam Bóg błogosławi, *
i niech cześć Mu oddają wszystkie krańce ziemi.

II czytanie * Ga 4, 4-7

Bóg zesłał swojego Syna zrodzonego z niewiasty

Gdy nadeszła pełnia czasu, Bóg zesłał swojego Syna, zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: "Abba, Ojcze". A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej.

Aklamacja przed Ewangelią * Hbr 1, 1-2

Wielokrotnie przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków,
a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna.

Ewangelia * Łk 2, 16-21

Nadano Mu imię Jezus

Udali się też z pośpiechem i znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie. Gdy Je ujrzeli, opowiedzieli o tym, co im zostało objawione o tym Dziecięciu. A wszyscy, którzy to słyszeli, dziwili się temu, co im pasterze opowiadali. Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu. A pasterze wrócili, wielbiąc i wysławiając Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jak im to było powiedziane.
Gdy nadszedł dzień ósmy i należało obrzezać Dziecię, nadano Mu imię Jezus, którym Je nazwał anioł, zanim się poczęło w łonie Matki.

Dogmat

Orzeczenie dogmatyczne Soboru Efeskiego z 431 roku:

Natura (gr. fyzis) Słowa nie doznała żadnej zmiany, stając się ciałem (por. J 1,14). Słowo zjednoczyło się na zasadzie hipostazy z ciałem, ożywianym przez duszę rozumną. Zostało nazwane Synem Bożym, nie ze względu na wolę lub upodobanie, lub przyjęcie prosopon. Różne natury spotkały się w jedności prawdziwej i z dwóch [jest] wyłącznie jeden Chrystus, jeden Syn. Różnica natur nie została usunięta przez zjednoczenie, lecz niewysłowione spotkanie boskości i człowieczeństwa urzeczywistnia dla nas jednego Chrystusa. Słowo osobiście narodziło się z Dziewicy, ponieważ przyswoiło sobie naturę własnego ciała. Cierpiała nie natura Słowa, lecz ponieważ Jego własne ciało cierpiało, można powiedzieć, że Słowo cierpiało i umarło za nas. Mówimy o jednym Chrystusie i Zbawicielu, nie dlatego, że uwielbiamy człowieka razem ze Słowem, lecz uwielbiamy wyłącznie jednego i tego samego Chrystusa. Odrzucenie zjednoczenia na zasadzie hipostazy, to powrót do mówienia o dwóch synach. Pismo Święte nie mówi, że połączyło się z prosopon (osobą) człowieka, lecz że stało się ciałem. Także Ojcowie nazywają Maryję, Bogarodzicą (gr. Theotokos).

Katechizm Kościoła Katolickiego: Boskie macierzyństwo Maryi (KKK 495)

495 Maryja, nazywana w Ewangeliach "Matką Jezusa" (J 2,1;19, 25, por. Mt 13, 55; św. Ireneusz), już przed narodzeniem swego Syna jest ogłoszona, pod natchnieniem Ducha Świętego, "Matką mojego Pana" (Łk 1, 43). Istotnie, Ten, którego poczęła jako człowieka z Ducha Świętego i który prawdziwie stał się Jej Synem według ciała, nie jest nikim innym jak wiecznym Synem Ojca, drugą Osobą Trójcy Świętej. Kościół wyznaje, że Maryja jest rzeczywiście Matką Bożą –Theotokos. (por. Sobór Efeski: DS 251).

Z historii

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi to najstarsze maryjne święto. Podkreśla ono wagę Jej macierzyństwa. Do liturgii Kościoła wprowadził je dość późno papież Pius XI w roku 1931 na pamiątkę 1500. rocznicy soboru w Efezie (431).

Nestoriusz, patriarcha Konstantynopola, odróżnił w Jezusie Chrystusie dwie natury i dwie osoby, a Maryję zaczął nazywać Matką Chrystusa-Człowieka i odmówił Jej przywileju Boskiego Macierzyństwa. Wtedy biskupi, zebrani na soborze w Efezie, stanowczo odrzucili i potępili jego naukę, wykazując w Piśmie Świętym, że Jezus miał tylko jedną osobę, której własnością były dwie natury: Boska i ludzka. Dlatego Maryja była Matką Osoby Jezusa Chrystusa w Jego ludzkiej naturze – była więc Matką Bożą. Prawda ta została ogłoszona jako dogmat. Zebrani na tym Soborze biskupi Kościoła pod przewodnictwem legatów papieskich orzekli jednogłośnie, że nie tylko można, ale należy Maryję nazywać Matką Bożą, Bogarodzicą (greckie: Θεοτόκος, Theotokos). Maryja nie zrodziła Bóstwa, nie dała Panu Jezusowi natury Boskiej, którą On już posiadał odwiecznie od Ojca. Dała Chrystusowi Panu w czasie naturę ludzką – ciało ludzkie. Ale dała je Boskiej Osobie Pana Jezusa. Jest więc Matką Syna Bożego według ciała i w czasie, jak według natury Bożej i odwiecznie Pan Jezus jest Synem Bożym. Ta godność i ten przywilej wynosi Maryję ponad wszystkie stworzenia i jest źródłem wszystkich innych Jej przywilejów.

Dla uczczenia orzeczenia Soboru efeskiego na temat Maryi jako Bożej Rodzicielki, w Rzymie została zbudowana Bazylika Matki Bożej Większej – Santa Maria Maggiore, będąca jedną z czterech bazylik papieskich. Umieszczono w niej ikonę Maryi z dzieciątkiem Jezus, tzw. Matki Bożej Śnieżnej która posłużyła za wzór wielu obrazom maryjnym w sanktuariach na całym świecie. Dwa złączone palce Maryi, a także samego małego Jezusa, są symbolem dwóch zjednoczonych w Nim natur, boskiej i ludzkiej.

Modlitwa

ks. Piotr Skarga, Modlitwa na uroczystość Nowego Roku

Wszystkim daj, Panie Jezu Chryste, żyzny rok na cnoty i pobożność i pokój i sprawiedliwość i na żywność ciał naszych.

Błogosław wieńcowi roku naszego, aby się pięknymi i wonnymi kwiatami i drogimi kamieńmi chrześcijańskich dobrych uczynków osadził od większych począwszy aż do mniejszych.

Pociech z tego najświętszego imienia Twego Jezus niech każdy hojnie bierze. Rzeka ta dóbr i skarbów nieprzebrana jest, byleśmy się czerpać i o się starać nie lenili.

O Jezu, bądź nam w grzechach odpuszczeniem, w gniewie Bożym ubłaganiem, pomocą do pokuty, zamkiem i wieżą mocną do obrony, wojskiem niezwyciężonem do obrony.

Bądź nam wieżą w uciekaniu, posileniem w słabości, ochłodą w cierpliwości wszystko bądź nam we wszystkim.

Bądź nam wszędzie Jezusie Jezusem, Zbawicielem od grzechów, wybawicielem od nieprzyjaciół i wszystkich złych przygód i nabawicielem pokoju  i dóbr dusznych, świeckich i wiecznych, który żyjesz i królujesz z Ojcem i z Duchem Świętym Bóg jeden na wieki. Amen.

"Modlitewnik Skargi". Poznań 1912, str. 199-201

Ku refleksji

Panie, za wstawiennictwem Maryi, Królowej Pokoju, pozwól mi cieszyć się każdego dnia niewielką, ale spokojną przestrzenią, bym mógł w sercu rozważać Twoje Słowo. Twój jest dzień, Twoja noc, na Twój znak biegną minuty i Ty nie na darmo kazałeś zapisać tyle pięknych stronic pełnych radości i nadziei. Twoje Słowo jest moją radością i ja pokładam w Tobie nadzieję: nie osiągnie Pokoju ten, kto pokłada nadzieję tylko w człowieku.

Słowo Boga na każdy dzień.

„Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu”. Sugestywne jest greckie słowo, wyrażające czynność „rozważać”: dosłownie oznacza ono „składać razem”, czyli znajdować jedność, odkrywać symbol.
Głęboka refleksja nad powołaniem Maryi rozbija powierzchowność czynów i rzeczy, wprowadzając nas w tajemnicze i pełne harmonii plany, które Bóg kreśli w naszym życiu oraz odkrywa sens i znaczenie wydarzeń dziejących się w świecie, pozornie chaotycznych i pozbawionych celu.
Maryja, dzięki światłu wiary, odnajduje głęboką treść tkwiącą w wydarzeniach często wstrząsających i pełnych sprzeczności, które stają się udziałem jej oraz jej rodziny. Jest „mądra” w stopniu najwyższym, jak uczy Biblia, to znaczy jest tą, która umie wniknąć w istotę tajemnicy rzeczy i umie wyczuć w nich znaczenie symboliczne, wie, że mówią one o misterium bardziej wzniosłym. Z pewnością maleństwo, które trzyma na rękach, jest podobne do wszystkich dzieci jednakowo przychodzących na świat z płaczem. A jednak dzięki „rozważaniu” Maryja wie, że spoza ziemskich rysów wydarzeń wyłania się rzeczywistość nie wpisana w historię ludzi, niezależna od ich kodów genetycznych, nie podlegająca zwykłym ograniczeniom właściwym gatunkowi ludzkiemu.Tylko „rozważając” możemy odnaleźć w nas i w naszych braciach „symboliczną” postać przybranych synów Bożych.

Gianfranco Ravasi, Zgodnie z Pismem, s.40.

Ikona